- Gegevens
-
Laatst bijgewerkt: zaterdag 01 februari 2014 19:26
In de Leeuwarder Courant van 11 januari 1831 maakte de Gouverneur van Vriesland bekend dat de loting voor de Nationale Militie ligting 1831 zou plaats hebben in de onderscheidene Militie-Kanons der Provincie. Als Wietze Koops van der Velde deze krant onder ogen gehad heeft kon hij daarin lezen dat hij als ingezetene van de gemeente Smallingerland op Woensdag 26 Januarij 1831 's morgens 9 ure in de Dorps School in Beetsterzwaag verwacht werd. Daar vond de loting plaats, waarbij een hoog lotnummer kans op vrijstelling van dienstplicht gaf. Wietze Koops had geen geluk: hij werd ingeloot. Hij had zich nog kunnen laten vervangen door een 'remplaçant', maar dat kostte (veel) geld. Zodoende moest hij zich een paar maanden later in de nieuwe Leeuwarder Prins Frederikkazerne melden, vanwaar de Friese 'milliesjeins' op 12 maart 1831 vertrokken voor de strijd tegen België. Wietze Koops van der Velde was toen nog maar 18 jaar oud.
De aanleiding van de Tiendaagse Veldtocht was de Belgische opstand (25 augustus - 4 oktober 1830). Met steun van zowel de Engelsen als de Fransen splitste België zich af van het Koninkrijk der Nederlanden en werd Leopold van Saksen-Coburg-Gotha de eerste koning van België. De Noord-Nederlandse bevolking onder leiding van Koning Willem I, wilde zich hier niet bij neerleggen. Veel vrijwillige schutterijen, waaronder studenten en ook de Friese schutterij, meldden zich om de orde te herstellen. Op 2 augustus trokken de Nederlanders de grens over bij Poppel. Het was de bedoeling om met een omtrekkende beweging Brussel aan te vallen, maar verder dan Leuven zouden de troepen niet komen. Op 12 augustus werd er onder dreiging van Franse hulptroepen die onderweg waren om de Belgen bij te staan een wapenstilstand gesloten.
De Nederlanders trokken zich terug, maar zouden nog vele jaren een mobilisatieleger aan de grens paraat houden. Wietse Koops en vele van zijn kameraden uit de lichting 1831 bleven dan ook nog jaren in Brabant gelegerd. Op 23 juni 1833 kreeg hij onbepaald verlof, maar 29 november 1834 moest hij weer naar het zuiden. Pas op 26 oktober 1836, ruim vijf jaar na zijn vertrek uit Leeuwarden, eindigde zijn diensttijd definitief.
In een eenvoudig dagboekje hield Wietze Koops zijn omzwervingen vanaf het vertrek uit Leeuwarden tot zijn thuiskomst in 1836 bij. In de tweede helft van het schrijfboekje staan een aantal soldatenliederen. Scans hiervan zijn op deze website te zien, evenals van zijn soldatenboekje, brieven en andere documenten.
Wikipedia over de Belgische Opstand
Wikipedia over de Tiendaagse Veldtocht
